Een nieuw productiemodel bedenken voor de cacaowereld is nogal een uitdaging. De bedoeling van ons project was om de producenten te laten samenwerken in een chocoladefabriek met een kleine ecologische voetafdruk.
Hieronder vertellen we je alles over de 100% coöperatieve, eerlijke en biologische chocoladefabriek, die eind augustus vorig jaar werd geopend. Een paar woorden voor dit lang gerijpte project.

Terugblik op de oorsprong van het idee
DE CACAOSECTOR VERANDEREN

In het begin hadden wij geen chocolade in ons assortiment. De eerste producten waren suiker, thee, koffie en vruchtensappen… maar geen chocoladerepen.

We zochten een manier om met een ​​geëngageerde visie verandering teweeg te brengen binnen de cacaosector. Een complexe en geglobaliseerde sector waar een handvol multinationals zo’n 5 miljoen kleine producenten slecht betalen. Een sector waar producenten afhankelijk zijn van wereldprijzen.

Onze vraag was hoe we impact konden hebben binnen de cacaosector,hoe onze eerlijke handel een faire dynamiek kon genereren voor producenten.

Een paar jaar later kwamen de eerste chocoladerepen in beeld dankzij een 5-stappenplan:

We zijn vandaag nog steeds trouw aan deze principes die ons “handelsmerk” zijn geworden binnen de fairtrade cacaosector. Vanaf het begin hebben we geïnvesteerd in het coachen van partnercoöperaties ter plaatse, om de impact te beoordelen en onze strategieën te sturen.

We hebben een team van 8 agronomen die verantwoordelijk zijn voor het observeren van de behoeften van elke belanghebbende ter plaatse. Zij bespreken de mogelijkheden met hen en ze bouwen samen aan de projecten die nodig zijn om de impact van eerlijke handel te versterken.

De agronomen verzamelen regelmatig veldinformatie, volgens bepaalde indicatoren, om de effecten te meten, maar ook om nieuwe doelen te stellen. Zo houden we bijvoorbeeld de productiekosten op het gebied van de verschillende soorten boereneenheden in de gaten om te kunnen nagaan of de betaalde prijzen het mogelijk maken om een duurzaam leven voor gezinnen te bereiken. Dekken deze prijzen hun voedsel, zorg, onderdak en onderwijs? We houden ook de voortgang van agro-ecologische of agro-bosbouwpraktijken bij. Zo kunnen we de agro-ecologische projecten beter beheren. Je kan hierbij bijvoorbeeld denken aan de introductie van organische meststoffen op basis van lokale micro-organismen door bio-fabrieks-coöperaties.

We hebben een direct contact met 14 cacaocoöperaties in 10 verschillende landen. Deze 14 coöperaties hebben we begeleid en ondersteund en we zijn erin geslaagd de stadia van de verwerking van cacaobonen te doorlopen en de aromatische kenmerken van hun regio te kunnen onthullen.

De chocolaterie is gebouwd in samenwerking met de producenten VOOR STEEDS MEER RECHTVAARDIGHEID IN DE CACAOSECTOR

Aanvankelijk waren onze projecten gericht op de allereerste fasen net na de oogst en vóór de transformatie van cacao tot chocoladerepen: de fermentatie en het drogen van de bonen. Deze twee fasen werden niet altijd door de producenten uitgevoerd. In Haïti bijvoorbeeld, werden de cacaobonen vóór het project met “Agronomes et Veterinaires Sans Frontières” niet gefermenteerd. Toch is dat een essentiële stap voor de smaak van de toekomstige reep en uiteindelijk dus lonend voor de coöperaties.

De Haïtiaanse cacao werd in die tijd tegen lage prijzen opgeslokt door de massamarkt. Tegenwoordig heeft de cacao van Haïtiaanse oorsprong haar sporen verdiend bij chocolademakers en heeft de coöperatie FECCANO een International Cacao Award gekregen voor de aromatische kwaliteit van haar bonen.

De positie van de producenten binnen de cacaosector is heel belangrijk. Zij vormen de basis van de chocolaterie.

De chocolaterie brengt de cacaoproducenten een nieuwe fase in het proces van het omzetten van hun cacao in repen: van gedroogde gefermenteerde bonen naar de productie van cacaomassa. Het ondernemen van deze fase is het resultaat van het ondersteunende werk dat we sinds 2005 uitvoeren met de coöperatie Norandino in Peru. De verwerking van de bonen tot cacaomassa gebeurt tot nu toe voornamelijk in consumerende landen of is in handen van levensmiddelengroepen.

Het netwerk waarop de chocoladefabriek is gebaseerd, is bijna ongekend.

Dit project is zo speciaal, omdat, tot nu toe, slechts een handvol kleine producentencoöperaties in de wereld een eigen brand- en maaleenheid voor cacaobonen hebben.

De chocoladefabriek gebruikt uitsluitend cacao uit eerlijke handel en biologische landbouw. Deze logica stopt niet bij de cacao: alle ingrediënten (suiker, cashewnoten, amandelen, enz.) komen uit de fairtrade- en biologische projecten die we samen met de producenten hebben opgebouwd.

Van de opbouw tot het functioneren
EEN CHOCOLATERIE MET EEN LAGE MILIEU-IMPACT

De beste energie is de energie die we niet gebruiken. Deze overweging gaf stof tot nadenken bij de constructie van het gebouw en de plannen voor de werking van de chocoladefabriek. Het gebouw is zuinig met energiebronnen en heeft een laag verbruik doordat energie wordt teruggewonnen en door hernieuwbare energie te gebruiken.

De chocolaterie heeft uiteindelijk de kleinst mogelijke ecologische voetafdruk.

Dit “ecologische” hoogstandje voor een voedingsmiddelenfabriek dankt zijn succes aan de inzet en inventiviteit van de bedrijven die ons hebben omringd om de chocoladefabriek te bouwen en in gebruik te nemen. Meer dan 60 lokale bedrijven, meestal coöperaties, namen deel aan de bouw.

De chocoladefabriek opent met een team van 15 personen. In 2023 zullen in totaal 30 banen worden gecreëerd.
Begin 2022 staat een opendeuren-dag van de chocoladefabriek op het programma. Zo kan iedereen een ontdekkingstocht maken in de wereld van eerlijke handel en biologische cacao.

Chocoladefabrieken in Europa zijn grote eenheden die een continue stroom van 30.000 tot 50.000 ton chocolade per jaar verwerken. Het is eenvoudigweg onmogelijk om op deze schaal te werken met biologische of fairtrade-cacao. We hebben dan ook gekozen voor een veel kleinere unit met een capaciteit van 2.000 ton. Zo kunnen we eerlijke handel en biologische traceerbaarheid garanderen.

De chocolaterie is de gulden middenweg tussen een kleine artisanale onderneming en een grote industriële fabriek. Wij gebruiken de technologie van de grote industrie. Dit wil zeggen dat dat de cacao eerst wordt gemalen op 2 cilinders, vervolgens op 5 cilinders en daarna wordt het gemixt tot een cacaomassa, dit heet concheren. Deze keuze zorgt voor finesse van de textuur en onthult getrouw de originele aroma’s van de bonen. We gebruiken, net als kleine ambachtelijke ondernemingen, pure producten. Zo kunnen we de smaken en aroma’s van de verschillende cacaosoorten koesteren.

EN MORGEN ?

De chocolaterie begint de activiteiten met cacao van producenten uit Peru en Ecuador. Deze cacao zal massaal worden verwerkt door de coöperatie Norandino in Peru.

In de toekomst willen we graag cacao van andere oorsprongen – Haïti, Ivoorkust, Madagaskar, Guatemala, Nicaragua, Bolivia – integreren. Dit kan door projecten op te zetten om de bonen ter plaatse te bewerken door coöperaties, of door een cacaobonenbrander in de fabriek te installeren. Het opzetten van cacaoverwerkingsprojecten door coöperaties in zuidelijke landen blijft een uitdaging. Een uitdaging die verre van gemakkelijk is. Maar u kunt op ons rekenen…